جزوه درس حقوق دریا

مجموعه ای برای آشنایی با حقوق دریایی و حوزه های حقوقی مرتبط با آن

جزوه درس حقوق دریا "دکتر نجفی اسفاد" که برای تدریس در دانشگاه حقوق تهیه شده است و قوانین حقوقی دریایی را در حوضه های مختلف و از نظر مراجع مختلف بیان و مورد بررسی قرار داده است.

در بحث  درياها سه شاخه حقوقي سراغ داريم:

1-حقوق دریا in't law of the sea  

٢ـ حقوق دريايي  و   Maritime law                      

3-حقوق بین الملل آبها of water in't law

حقوق درياها و  دريايي يک وجه اشتراکي دارند و آن کشتي است که بايد ببينيم چه تعريف و تقسيم بندي دارد. در قلمرو ح درياها بحث صلاحيت برحسب نوع کشتي قابل اعمال است. احراز صلاحيت منوط به اين تقسيم بندي شناورهاست. کشتي چيست؟ در ح ب دريايي تعريف دقيقتري وجود دارد و البته در قوانين داخلي کشورها هم کشتي تعريف شده است. در قانون دريايي کشور خودمان بند ٢ ماده ٥٤ ميگويد: کشتي به وسيلهاي اطلاق ميشود که در دريا بار حمل کند. اين تعريف جامع و مانعي نيست در اين تعريف چند اشکال وجود دارد. مسافر از آن خارج است و به هر وسيلهاي ميتوان عنوان کشتي را اطلاق کرد و رودخانه در نظر گرفته نشده است.

 هر سند ب دريايي را ملاحظه کنيد. به لحاظ سبک و سياق مقررات و ضوابط در ابتدا در بحث عناوين و اصطلاحات کشتي تعريف شده است. کنوانسيون اسويسي، کنوانسيون لندن در رابطه با مقابله با آلودگي، در همه اينها کشتي مورد تعريف و توجه قرار گرفته است اما يک سندي وجود دارد که در رابطه با ثبت کشتي که معروف است به کنوانسيون لندن ١٩٨٦ .ماده ٢ سند: کشتي www.zarrokh.ir ٢ عبارت از هر گونه شناور دريارو و هدايت شونده که با نيروي محرکه خود براي حمل و نقل کالا، مسافر يا هر دو در تجارت دريايي بين المللي مورد استفاده قرار ميگيرد به استثناء شناورهاي با ظرفيت ناخالص ثبت شده زير ٥٠٠ تن. اين کاملترين تعريفي است که در ح ب ميتوانيم داشته باشيم و مورد استناد قرار دهيم. کشتي وسيلهاي دريارو است. دريا شامل اقيانوس، دريا و منظور آبها است. با نيروي محرکه خود ميتواند با نيروي باد ـ مازوت و نيروي سوخت اتمي و به منظور حمل کالا و غيره ميباشد، به استثناء شناورهاي ظرفيت ناخالص ٥٠٠ تن ظرفيت خالص يعني حجم ثبت شده، قانوني و رسمي است که کشتي ميتواند بار قبول و حمل کند که معمولاً در انبارهاي کشتي و در کشتيراني جايز است و چيدمان کالا صورت ميگيرد ظرفيت ناخالص يعني اين ظرفيت بعلاوه جاها و اماکني که در کشتي هست و قابليت جاي دادن مسافر را ندارد. مثلاً روي عرشه معمول نيست کالا چيده شود. ممکن است کالاها را در راهروهاي کشتي قرار دهند.  بنابراين، اين تعريف را ميتوانيم مبناي تعريف کشتي قرار دهيم.